Kutlu Adalı Cinayeti

Son günlerde bir mafya lideri, Türkiye’deki devlet-mafya bağlantılarına ve Kıbrıslı Türk gazeteci Kutlu Adalı’nın suikastına doğrudan karıştıklarına dair bulgular ile ifşalarda bulundu. Gazeteci Kutlu Adalı 6 Temmuz 1996’da öldürülmüştü.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 12 Ekim 2005 tarihli kararında, Adalı cinayeti ile ilgili yeterli ve etkili bir soruşturma yürütmediği gerekçesiyle Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 2. Maddesini ihlal ettiği hükmünü vermiştir.

Kıbrıslı Türkler cinayetin yeniden soruşturulmasını talep etmektedirler. Ancak, Kıbrıs Türk polisinin doğrudan Türk silahlı kuvvetlerine bağlı olmasından dolayı bunun gerçekleşmesi mümkün görünmüyor.

Türk makamlarının sistematik müdahaleleriyle, Kıbrıs’ın kuzey kısmı (AB toprağı) Türkiye’nin arka bahçesine dönüşmüştür.

Bu bağlamda Komisyon’un aşağıdaki sorulara yanıt vermesini bekliyorum:

Avrupa Parlamentosu’nun son raporunda da önemle vurgulandığı gibi, Kıbrıs Türk toplumunun demokratik güçleriyle nasıl ilişki kurulacak?

Avrupa Birliği vatandaşı Kıbrıslı Türklerin Türkiye’nin insafına bırakılmaması için ne gibi adımlar atılacak?  

Yanıt

17 Ağustos 2021

            Kıbrıs Türk toplumuna yapılan AB Mali Yardımı[1](Mali Yardım Programı), uzlaşma, güven artırıcı önlemler ve sivil toplum için desteği içerir ve bunların tümü demokratik bir kültürü beslemektedir.

Örneğin, Mali Yardım Programı, siyasi partiler de dahil olmak üzere hayatın farklı alanlarından örgütleri bir araya getiren Kıbrıs Diyalog Formu’nu desteklemektedir. Kıbrıs Diyalog Formu, ortak düşünme ve fikir birliği oluşturma yoluyla barış süreciyle ilgili konular üzerinde çalışmaktadır.

Mali Yardım Programı, İnsan Hakları Platformu’nun[2] yürüteceği Kıbrıs Türk toplumundaki insan hakları ihlallerini izleme ve raporlama yapacak, karar alma sürecine demokratik katılımı da içeren yeni bir projeye fon sağlayacaktır.

Mali Yardım Programı kapsamında, AB ayrıca sivil toplum örgütlerine kapasitelerini geliştirmeleri, elverişli bir ortamı teşvik etmeleri, Kıbrıslı Rumlar ve diğer AB sivil toplum kuruluşlarıyla ortak eylemleri teşvik etmeleri için teknik yardım sağlamaktadır. 2015-2020 yılları arasında 92 sivil toplum inisiyatifi destek almıştır[3].

10/11 Aralık 2020[4] ve 24 Haziran 2021[5] tarihli Avrupa Konseyi Kararlarında hatırlatıldığı gibi, AB, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları ve AB’nin üzerine kurulduğu ilkeler doğrultusunda Kıbrıs sorununun siyasi eşitliğe sahip iki bölgeli iki toplumlu federasyona dayalı kapsamlı bir çözümüne tamamen bağlı kalmaya devam etmektedir.

AB, müzakerelerin hızla yeniden başlatılmasını teşvik ederken, Türkiye’nin müzakereler için elverişli bir ortama katkıda bulunmasının zorunlu olduğunu defalarca belirtmiştir[6].

Adalı davasının yeniden açılmasına ilişkin son raporlar ışığında, Avrupa Komisyonu gelişmeleri yakından takip etmeye devam edecektir

---

[1] 27 Şubat 2006 tarihli ve 389/2006 sayılı Konsey Tüzüğü Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik kalkınmasını teşvik edecek bir mali destek aracı oluşturmak ve Avrupa Yeniden Yapılandırma Ajansı hakkında 2667/2000 sayılı Konsey Tüzüğünü (AT) iyileştirmek, OJ L 65, 7.3.2006, s. 5-8.

(Council Regulation (EC) No 389/2006 of 27 February 2006 establishing an instrument of financial support for encouraging the economic development of the Turkish Cypriot community and amending Council Regulation (EC) No 2667/2000 on the European Agency for Reconstruction, OJ L 65, 7.3.2006, p. 5‐8.)

[2] https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/1_en_annexe_acte_autonome_nlw_part1_v1_1.pdf

[3] COM(2021) 272.

[4] https://www.consilium.europa.eu/media/47296/1011-12-20-euco-conclusions-en.pdf

[5] https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2021/06/25/european-council-conclusions-on-external-relations-24-june-2021/

[6] https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage_en/88731