İşgal Altındaki Filistin Toprakları ve İsrail hakkında AB ve BM Soruşturma Komisyonu

27 Mayıs 2021’de, İşgal Altındaki Filistin (OPT)  Topraklarına İlişkin 30. Özel Oturum sırasında, BM İnsan Hakları (BMİHK) Konseyi, 1 Nisan 2021 tarihinden itibaren uluslararası insan hakları ve insancıl hukuk ihlallerini soruşturmak üzere bir Soruşturma Komisyonu için yetki belirleyen benzeri görülmemiş bir kararı kabul etti.

Soruşturma Komisyonu ayrıca, ulusal, etnik, ırksal veya dini kimliğine dayalı baskı da dahil olmak üzere, sistemik ayrımcılık ve tekrarlayan gerilimlerin, istikrarsızlığın ve çatışmanın devam etmesinin altında yatan tüm temel nedenleri araştırmakla görevlidir.

Sürdürülebilir bir çözüme ulaşmak için cezasızlık döngüsünün acilen sona erdirilmesine acil ihtiyaç duyulmasına  rağmen, AB’nin tutumunda  hesap verme sorumluluğundan hiç bahsedilmiyor[1], BMİHK’deki  Özel Oturumda AB Üye Devletlerinin tamamı karara karşı oy kullandı veya çekimser kaldı.

1. AB, OPT ve İsrail’deki tüm uluslararası hukuk ihlalleri için hesap verebilirliği ve adaleti sağlamaya yönelik çalışmalarında BM tarafından yetkilendirilen Soruşturma Komisyonunu desteklemeyi planlıyor mu? Nasıl?

2. AB, İsrail’in Filistin halkına yönelik yaptığı ırk ayrımcılığına kadar varan kurumsal ve sistemik ayrımcılığının yasal sonuçlarını ve bu sonuçları ilgili yükümlülükler doğrultusunda  uluslararası hukuk kapsamına uygun olarak ele almayı düşünüyor mu?

Niyazi Kizilyürek (Sol Grub), Manu Pineda (Sol Grub), Chris MacManus (Sol Grub), João Ferreira (Sol Grub), Marisa Matias (Sol Grub), Marc Botenga (Sol Grub), Nikolaj Villumsen (Sol Grub)

Yanıt

28 Temmuz 2021

27 Mayıs 2021’de Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi, İsrail ile Hamas arasındaki son çatışma sırasında şiddet soruşturması başlatılıp başlatılmayacağına ilişkin oylama yaptı.

Oylamadan önce, Cenevre’deki 27 AB Üye Devleti temsilcilerinin tamamı, iki devletli bir çözüme yönelik siyasi bir ufkun yeniden tesis edilmesi gereğinin altını çizerek, ateşkesi memnuniyetle karşılayan, Temmuz 2014 tarihli Konsey sonuçlarında belirtilen temel AB tutumunu yineleyen bir bildiri üzerinde anlaştılar.

AB, hem İsrail’de hem de işgal altındaki Filistin topraklarındaki gelişmeleri yakından izlemeye devam ediyor. Bu bağlamda, devlet ve devlet dışı aktörler tarafından uluslararası insancıl hukuka ve uluslararası insan hakları hukukuna saygı gösterilmesi ve işlenen ihlallerin hesap verebilirliği elbette Orta doğu bölgesinde barış ve güvenliğin oluşturulması için temel taş görevi görmektedir.

AB’nin Orta Doğu Barış Süreci konusundaki tutumu değişmeden kalırken, liderler AB’nin 24 Mayıs 2021’deki Avrupa Konseyi’nde iki devletli çözüme olan temel taahhüdünü yineledi.

AB, İsraillilerin ve Filistinlilerin eşit özgürlük, güvenlik, refah ve demokrasi önlemlerinden yararlandıklarını görmenin tek yolunun iki devletli bir çözüme ulaşmak olduğunu vurgulamaktadır.

---

[1] eeas.europa.eu/delegations/un-geneva/99111/eu-statement-30th-special-session-human-rights-council-grave-human-rights-situation-occupied_en