Avrupa Birliği’nin Ticaretle İlgili Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşmasının 31bis Maddesinden çekilmesinin sona erdirilmesi
Avrupa Birliği ve Üye Devletleri bu maddeden muaftır ve bu nedenle zorunlu lisanslar altında üretilen ilaçları ithal etme hakkına sahip değildir.7 Nisan 2020’de, Dünya Ticaret Örgütü(DTÖ) ’nden 30’dan fazla grup ve 36 uzman, ‘DTÖ’ne politikalarını değiştirdiklerini ve şimdi kendilerini uygun bir ithalatçı ülke olarak gördüklerini bildirmelerini ve ayrıca Zorunlu Lisans[1] altında üretilen mallar için ithalatçı üye olarak reddedilmeyi iptal etmek için mevcut yasal araçları kullanmalarını istedi.
1. KOVİD-19 aşı patent sahiplerinin üretim kapasitesinin eksikliği ve Üye Devletlerdeki üretim kapasitesi göz önüne alındığında, Komisyon vazgeçmeyi sona erdirmeyi ve böylece Zorunlu Lisans altında üretilen malların ithalatını kolaylaştırmayı düşünüyor mu?
2. Komisyon, Avrupa Birliği içindeki tıbbi ürünler için zorunlu lisansların etkisini geciktiren AB verilerinden ve pazar ayrıcalığı kurallarından kaynaklanan istisnaları değerlendiriyor mu?
3. Üye Devletler zorunlu bir lisansı değerlendirdiklerinde, Komisyonun kısa sürede başlatılabileceğini öngördüğü acil durum koordinasyon mekanizmasının altında hangi ilkeler yatmaktadır?
Niyazi Kızılyürek (Sol Grup), Marc Botenga (Sol Grup), Kateřina Konečná (Sol Grup), Clare Daly (Sol Grup), Mick Wallace (Sol Grup), Manuel Bompard(Sol Grup), Manon Aubry(Sol Grup), Pernando Barrena Arza(Sol Grup), Petros Kokkalis (Sol Grup), Dimitrios Papadimoulis(Sol Grup), Martina Michels(Sol Grup), Anne-Sophie Pelletier(Sol Grup), Nikolaj Villumsen(Sol Grup), Giorgos Georgiou (Sol Grup), Eugenia Rodríguez Palop (Sol Grup) tarafından verilen soru önergesidir.
Yanıt
13 Nisan 2021
Ticaretle İlgili Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşmasının (TRIPS) 31bis Maddesi, yeterli ilaç üretim kapasitesine sahip olmayan veya hiç ilaç üretim kapasitesine sahip olmayan Dünya Ticaret Örgütü üyelerinin sorunlarını çözmek için özel bir zorunlu lisans sağlar. Bu, AB üye ülkeleri için mevcut olan TRIPS’İN 31. maddesi uyarınca ağırlıklı olarak yerli tedarik için zorunlu lisansa katkıda bulunur.
AB, özellikle aşılar için geniş ecza üretim kapasitesine sahiptir. Komisyon[2], KOVİD-19 aşılarının üretiminin artmasını kolaylaştırıyor ve bu aşamada devre dışı bırakmayı sonlandırmayı düşünmüyor. Üye Devletlerle koordinasyon içinde durumu izlemeye devam edecek ve KOVİD-19 tedavilerini ve aşılarını AB vatandaşlarına zamanında ulaştırmak için gerekli tüm adımları atacaktır.
Zorunlu lisanslar son çaredir, ancak verildikleri takdirde etkili olmaları gerekir[3]. İlaç stratejisi[4], zorunlu bir lisanslama durumunda mevcut veri koruma kurallarından feragat etme olasılığının dikkate alınması dahil olmak üzere, mevcut teşvik ve yükümlülükler sisteminin bir değerlendirmesini öngörmektedir.
AB ortak satın alma çabaları da dahil olmak üzere olası olumsuz etkilerden kaçınmak için AB çapında acil durumlarda zorunlu lisanslamanın daha iyi koordinasyonuna ihtiyaç vardır. Komisyon, kritik ürünler için zorunlu lisanslamaya başvuruluyorsa, kriz anında Üye Devletler arasında bilgi alışverişi ve koordinasyonun sağlanması gibi ilkelere dayalı seçenekleri araştırmaktadır.
[1] https://www.keionline.org/32707
[2]https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/communication-hera-incubator-anticipating-threat-covid-19-variants_en.pd
[3] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0760&from=EN
[4] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52020DC0761&from=EN