Türkiye’de üç Milletvekiline hapis cezası
5 Haziran 2020’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin üç muhalefet parti üyesi dokunulmazlıkları kaldırılarak ve hapsedildi. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Enis Berberoğlu devlet sırlarını sızdırmakla, Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri Leyla Güven ve Musa Farisoğulları silahlı terör örgütü üyesi olmakla suçlanıyor.
Üç milletvekilinin mahkumiyeti, Selahattin Demirtaş’ın tutukluluğunun devam etmesi, Osman Kavala’nın serbest bırakılmasının reddedilmesi ve son zamanlarda Kürt belediye başkanlarının mahkeme kararı olmaksızın hapse atılması gibi bir dizi olayın sonuncusudur.
Parlamento, çok sayıda kararında ve yıllık ilerleme raporunda Türkiye’de hukukun üstünlüğü ihlalleri konusunu gündeme getirdi.
Komisyon’un son olaylara ilişkin görüşü nedir ve Türkiye’nin aday ülke olarak tüm vatandaşlarının demokratik haklarına saygı göstermeye başlamasını sağlamak için ne yapmayı planlamaktadır?
Avrupa Komisyonu’nun cevabı
Komisyon, son zamanlarda dokunulmazlık statüsünün kaldırılmasını ve üç Türk Parlamentosu üyesinin tutuklanmasını yakından takip etti ve bu tür eylemlerin en yüksek demokratik standartlara ve uygulamalara uygun olması gerektiğini yineledi.
Komisyon, Türkiye’de demokrasi, hukukun üstünlüğü ve temel haklarla ilgili son gelişmeleri sürekli olarak izlemiş ve bu konularda son olarak Türkiye hakkındaki son yıllık raporunda[i] vermiştir.
Buna göre, Türk makamlarının muhalefet partilerinin belediye başkanları[ii], Osman Kavala’nın[iii] tutuklanması ve Selahattin Demirtaş’ın[iv] aleyhine yaptıkları işlemlere ilişkin derin endişesini dile getirmiştir.
Ayrıca, Komisyon birçok kez Türk muhataplarına en yüksek demokratik standartlara saygı duyma ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu insan haklarına saygıyı sağlama gereğini iletmiştir.
Ayrıca, temel özgürlüklerin ve hukukun üstünlüğünün bozulmasına tepki olarak, Komisyon, sivil topluma ve bireyler arası temaslara destek de dahil olmak üzere, demokrasi ve hukukun üstünlüğü için 2020 Katılım Öncesi Araç (IPA) zarfının çoğunu yeniden yönlendirmiştir.
Komisyon, eleştirel seslerin tutuklamaları ve devam etmekte olan davalarının yanı sıra Türkiye’deki temel hakların genel durumunu yakından izlemeye devam edecektir. Komisyon’un değerlendirmesi, 2020 sonbaharında yayınlanacak bir sonraki yıllık raporuna yansıtılacaktır.
[i] https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/20190529-turkey-report.pdf
[ii]https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/news_corner/news/turkey-statement-spokesperson-latest-developments-local-democracy_en
[iii]https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-Homepage/74882/turkey-statement-spokesperson-new-detention-order-against-mr-kavala_en
[iv] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_16_3608