KOVİD‑19 ile ilgili ilaçlar ve teknolojiler için fikri mülkiyet haklarının askıya alınması
Komisyon, Hindistan ve Güney Afrika’nın KOVİD‑19 ile ilgili ilaçlar ve teknolojiler için fikri mülkiyet haklarını askıya alma önerisine defalarca karşı çıktı. Bazı üye devletler, sağlam bir fikri mülkiyet sisteminin yenilikçi aşıların geliştirilmesinde anahtar olduğunu iddia etmiştir[1] ve fikri mülkiyet haklarının bu ilaçlar ve teknolojilerle ilgili gerçek bir engel olduğuna dair bir işaret yoktur[2]. Sınır Tanımayan Doktorlar ve sağlık savunuculuğu örgütleri buna defalarca itiraz ettiler. Pfizer/BioNTech gibi şirketlerin sınırlı üretim kapasitesinin neden olduğu küresel aşı kıtlığı ortaya çıktığına göre, Sağlık Genel Müdürlüğü sözcüsü Stefan de Keersmaeker, teknoloji çok karmaşık olduğu için aşı ile ilgili teknolojide fikri mülkiyet haklarının askıya alınmasının yardımcı olmayacağını iddia ediyor[3] .
1. Komisyon, fikri mülkiyet haklarının yukarıda belirtilen ve çok ihtiyaç duyulan aşıların üretiminin genişlemesini aksattığını kabul ediyor mu?
2. Bir teknolojinin karmaşıklığının üçüncü tarafların erişimini sınırlamak için bir neden olduğu konusunda Bay De Keersmaeker ile hemfikir mi?
3. Pandeminin istisnai niteliği göz önüne alındığında, Komisyon neden KOVİD-19 pandemi ile ilgili ilaçlar ve teknolojiler üzerinde fikri mülkiyet haklarının bir kereye mahsus kaldırılmasının yenilikçi aşıların gelişimini zayıflatacağını düşündüğünü açıklayabilir mi?
Niyazi Kızılyürek (Sol Grup), Marc Botenga (Sol Grup), Kateřina Konečná (Sol Grup), Clare Daly (Sol Grup), Mick Wallace (Sol Grup), Manuel Bompard (Sol Grup), Manon Aubry (Sol Grup), Pernando Barrena Arza (Sol Grup), Petros Kokkalis (Sol Grup), Dimitrios Papadimoulis (Sol Grup), Martina Michels (Sol Grup), Anne-Sophie Pelletier (Sol Grup), Nikolaj Villumsen (Sol Grup), Giorgos Georgiou (Sol Grup), Eugenia Rodríguez Palop(Sol Grup) tarafından verilen soru önergesidir.
Yanıt
14 Temmuz 2021
Komisyon, fikri mülkiyetin, son teknoloji aşılar da dahil olmak üzere KOVİD-19 ile mücadelede yeni teknolojiler geliştirmek için kritik teşvikler sağladığını düşünmektedir.Ayrıca, Fikri Mülkiyet lisans anlaşmaları yoluyla teknoloji transferlerini ve endüstri işbirliğini kolaylaştırmaktadır.
Aşıların teknik olarak karmaşık doğası göz önüne alındığında, gönüllü olarak geniş endüstri işbirliğini kolaylaştırmak, AB’de ve küresel olarak güvenli ve etkili aşıların mevcudiyetini artırmanın en iyi yoludur.
Bu bağlamda, Komisyon, özel bir Görev Gücü[1] aracılığıyla, darboğazları tespit edip ele almak ve yeni üreticiler geliştirmek de dahil olmak üzere, üretim kapasitesini artırmak için tüm alanları keşfetmek için Üye Devletler ve şirketlerle iş birliği yapmaktadır.
Gerektiğinde teknoloji transferlerini kolaylaştırmaya hazırdır. Gönüllü çözümlerin başarısız olması veya mevcut olmaması durumunda, zorunlu lisanslar bir salgın bağlamında hükümetlerin kullanabileceği mevcut bir araçtır.
Komisyon, aşağıdaki üç bileşenin, KOVİD-19 aşılarına ve tedavilerine adil küresel erişimi kolaylaştırmak için kritik öneme sahip olduğunu düşünmektedir:
(1) Ticaretin kolaylaştırılması ve ihracat kısıtlamalarına ilişkin disiplinler;
(2) Aşı üreticileri ve geliştiricileri tarafından verilen taahhütler de dahil olmak üzere küresel üretimin genişletilmesi ve;
(3) İhracat da göz önünde bulundurularak zorunlu lisanslarla ilgili fikri mülkiyet esnekliklerinin açıklığa kavuşturulması ve kolaylaştırılması.
Komisyon, bu bileşenleri Dünya Ticaret Örgütü’nde tartışmaya hazırdır. Ayrıca, fikri mülkiyet haklarıyla hedeflenen ve zamanla sınırlı bir feragat ile ilgili tekliflerin, üretimi genişletme, aşılara ve tedavilere adil erişimi kolaylaştırma hedeflerine ne ölçüde katkıda bulunabileceğini incelemek için yapıcı bir şekilde çalışmaya hazırdır.
[1] https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/communication-hera-incubator-anticipating-threat-covid-19-variants_en.pdf
[1] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2020-004464-ASW_EN.html
[2] https://www.keionline.org/34275
[3] https://www.rtlplay.be/cest-pas-tous-les-jours-dimanche-p_8455/cest-pas-tous-les-jours-dimanche-la-course-au-vaccin-c_12827205