Kıbrıslı Rumların Tüketim Profili
Kıbrıslı Rumlar için yaygın olarak söylenen bir deyiş vardır: “yarın ölecekmiş gibi yemek yerler, hiç ölmeyecekmiş gibi ev yaparlar.” Geçtiğimiz haftalarda basına yansıyan Kıbrıs Rum Çalışma Bakanlığı ile İstatistik Dairesinin yaptığı iki ayrı araştırma bu deyişi kısmen doğruluyor. 21 Ağustos 2013 tarihli Politis gazetesinin yayınladığı araştırmaların sonuçları Kıbrıs Rum toplumunun bir “yeme-içme” toplumu olduğunu ama kültür ürünlerinin tüketimine pek rağbet etmediğini ortaya koydu. Bira, sigara ve kırmızı et tüketimine çok meraklı olan Kıbrıslı Rumlar, sinemaya ancak yılda bir defa gidiyorlar. Aile başı yıllık tüketim harcamalarının 38 bin 547 Euro’ya ulaştığı toplumda her Kıbrıslı Rum yılda 660 kilo çöp üretiyor. Kişi başına düşen ekmek tüketimi 58 kilo, süt tüketimi 88 litre, bira ise 57 litre olarak veriliyor. Et tüketimi haftada 5 veya 7 defaya ulaşabiliyor. Nüfusun %38’i yılda 2 Milyar sigara tüketiyor. Her bin kişiye 1266 cep telefonu düşüyor, on haneye ise 7 araba. Kıbrıslı Rumların yarıya yakını müstakil evlerde oturuyor. Evlerin büyüklüğü ortalama olarak 141 metrekare olarak veriliyor ve % 40’ında merkezi ısıtma sistemi bulunuyor. Kişi başına düşen ortalama gelir düşüş eğilimi göstermektedir. 2011 yılında 21bin 318 olan milli gelir, 2012 yılında 19 bin 675’e düşmüştür. Kadınların geliri erkeklerinkinden daha düşüktür. Kadınlar ayda 1400 Euro kazanırken, erkekler 1750 Euro kazanıyor. Kişi başına düşen ortalama borç oranı ise 15 bin Euro’dur. Kuşkusuz, bunlar kişi başına düşen ortalama rakamlardır. Toplumun %14,5’i, yani 121 bin 750 kişi fakirlik sınırında yaşıyor. (Fakirlik sınırının altında yaşayanların sayısı açıklanmadı.) Kadınlar toplam nüfusun %51,4’ünü oluşturuyor ve ortalama olarak 83 yaşına kadar yaşıyorlar. Erkeklerde ortalama ömür/ölüm yaşı 79’dur. Ortalama evlilik yaşı erkeklerde 30 iken, kadınlarda 28’dir. Evliliklerin %30’u boşanmayla sonuçlanıyor. Her bin evlilikten 307’si boşanmayla son buluyor. Yabancılarla evlenme ihtimali %30 olarak verilmektedir. Kıbrıslı Rumlar 1 veya en çok iki çocuk sahibidirler. (Tayyip Erdoğan’ın nasihatlerini dinledikleri söylenemez) Yılda 9600 doğuma karşılık 5.500 ölüm vakıası var. En çok sevdikleri isimler arasında Maria, Eleni, Androulla, Andreas, Yorgos ve Kostas yer almaktadır. En çok okudukları dal, işletme menajerliğidir. Erkeklerin ikinci tercihi mühendislik, kadınların ise öğretmenliktir. Nüfusun çoğunluğu en az bir üniversite diplomasına ve en az iki arabaya sahiptir. Haftalık ortalama çalışma süresi 56 saattir. Kıbrıslı Rumlar yılda en az bir defa yurtdışına gidiyorlar. Ada içinde de tatil yaparak turistik tesislerde geceliyorlar. Nüfusun beşte ikisi internet üzerinden sipariş yapıyor. Özellikle tatillerini internette ayarlıyorlar. Banka işlemlerini internet üzerinden yapanların oranı altıda birdir. Yıllık tüketime ortalama olarak harcanan 38 bin 547 Euro’nun % 12,3 gıda ve alkolsüz içeceklere, %26,5’i konuta, %5,3’ü elektrik ve diğer enerjilere ve % 3,4’ü de eğitime gitmektedir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi, kültürel etkinliklere para harcayanların oranı düşüktür. Sinemaya ortalama olarak yılda bir defa gidiliyor. Bellik, aşırı iş ve stresten evde oturarak televizyon izlemeyi tercih ediyorlar. Erkeklerin daha çok futbol maçlarını, kadınların da dizileri seyrettiklerini söylemek abartma sayılmasa gerektir. Doğrusu, bu haberi okuyup okuyucularla paylaşmaya karar verdiğimde, Kıbrıs Türk toplumunun profilini merak etmedim değil. Elimin altında böyle veriler olmadığı için buraya aktaramadım. Fakat bir karşılaştırma yapılırsa, iki toplum arasında gündelik hayat kültürü açısından önemli farkların olmadığının görüleceğini düşünüyorum.
Kaynak: Kıbrıslı Rumların Tüketim Profili – Niyazi Kızılyürek